zondag 17 maart 2013

Over geld gesproken. Waarom de banken profiteren van ons taboe

In Nederland praten we niet over geld. Het is not done bij de koffieautomaat te vragen: 'Zeg Kees, hoeveel spaargeld heb jij?' Of: 'Wanneer denk je uit de schulden te zijn?' Zelfs bijna de helft van de ouders praat met hun kinderen niet over het huishoudboekje of financiële tegenslagen. Dat betekent dat een heleboel mensen zelf moet uitzoeken hoe ze het beste met geld om kunnen gaan, of het verstandig is een lening aan te gaan en of het nu slimmer is te sparen of af te lossen. Daarentegen zien we wel dat iederéén het nieuwste model smartphone heeft en iederéén een duur huis kan kopen. Het zal dus wel loslopen met mijn eigen geldzaken. 

Is het erg dat we niet praten met elkaar over ons geld? Ja. Aan het taboe om over je eigen geldzaken te spreken, moet een einde komen. Er is namelijk één sector die schaamteloos profiteert van onze collectieve onwetendheid en dat is de bankensector. Maar ook ik heb geleerd dat je geldzaken privé zijn en al een tijdje twijfel ik of ik erover moet schrijven. Een telefoontje deze week met de bank trok me over de streep. Dat zat zo.

Vijf jaar geleden kocht ik een huis. Om dat te kunnen financieren, sloot ik bij de bank een lening af bestaande uit een spaarhypotheek en een aflossingsvrije hypotheek. Het huis was een uitgewoond pand uit 1960 waar ik vier jaar lang elke cent die ik overhield, instak. Afgelopen jaar was het huis af en hield ik geld over. Een luxe. Omdat de spaarrente veel lager was dan de hypotheekrente, snapte ik al snel dat ik het beste een aflossing van het aflossingsvrije gedeelte van mijn hypotheek kon doen. Dat zou de schuld en daardoor de rentelast blijvend verlagen, waardoor ik elke maand weer geld over zou houden. Ik stelde mezelf ten doel om uiteindelijk voor het einde van de looptijd het gehele aflossingsvrije deel van mijn hypotheek afgelost te hebben. Op de laatste dag van 2012 deed ik trots mijn eerste aflossing sinds ik een hypotheek heb.

Ongeduldig keek ik de hele maand januari uit naar een bericht van de bank met de tekst 'Proficiat mevrouw Hermens, u hebt een extra aflossing van uw hypotheek gedaan, uw schuld bij ons is lager geworden en uw maandelijkse rentelast gaat met zo-en-zoveel omlaag. Wij vinden het verstandig als onze klanten hun hypotheekschuld aflossen.'

Niks van dat alles. In plaats daarvan werd op 1 februari een lager bedrag aan rente afgeschreven. Zonder toelichtende berekening, zonder iets. De bank staat niet te juichen bij minder rente-inkomsten. Dat principe snap ik ook. Maar je goeie klant geen briefje sturen met de herberekening van de schuld en rentelast, daar begrijp ik niets van.
Op 1 maart werd de rente opnieuw afgeschreven. Ditmaal was het een nét iets ander bedrag dan de maand ervoor. Tijd om eens te bellen met de vrienden van de bank. Kon ik meteen eens vragen waarom zij hun klanten niet op de hoogte stellen van gewijzigde af te schrijven bedragen.
'Eh... misschien hebt u bericht gehad via internetbankieren..?' Nee. 'O, maar ehm, nou ja. Nu weet u zeker dat dit het goede bedrag is dat afgeschreven wordt tot het einde van de looptijd van uw hypotheek'.

Precies dat laatste zinnetje zegt alles. Financieel adviseurs zijn erin getraind mij en miljoenen andere hypotheekbezitters in de schulden te houden. Hoe minder ik begrijp van mijn hypotheek, hoe prettiger dat voor een bank is. En zolang het een taboe is dat we over ons eigen geld praten met onze omgeving, houden de financieel adviseurs, die een ander belang hebben dan ik, ons in hun greep.

'Ik wil niet tot het einde van de looptijd het huidige bedrag betalen, meneer. Ik hoop tegen die tijd van mijn gehele schuld bij u af te zijn.'

4 opmerkingen:

  1. Er ontstaan steeds meer collectieve burgerinitiatieven om het persoonlijker en beter te regelen. Gewoon samen, als vereniging of coöperatie. En niet afhankelijk van een onpersoonlijke organisatie gericht op winst...

    Twee mooie voorbeelden zijn een arbeidsongeschiktheidsvoorziening regelen met een Broodfonds (http://www.broodfonds.nl) of de nieuwe coöperatieve ziektekostenverzekering Anno12 (http://www.anno12.nl).

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik hoop dat zulke goede voorbeelden de markt in beweging krijgen en dat de gevestigde orde hun manier van werken wel aan moet passen.

    BeantwoordenVerwijderen